Có thể nhiều người không biết liệt dây thần kinh số 7 là bệnh gì và có ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống của chúng ta. Cùng Blog Adayroi tìm hiểu chi tiết về căn bệnh này trong bài viết sau.
1. Liệt dây thần kinh số 7 là gì
Dây thần kinh số 7 là dây thần kinh vận động, kiểm soát cơ mặt. Bệnh liệt dây thần kinh số VII sẽ khiến người bệnh mất khả năng vận động toàn bộ hoặc 1 phần các cơ trên nửa mặt. Liệt ngoại biên khác với liệt trung ương vì một bên liên quan đến dây thần kinh số 7, 1 bên liên quan đến tổn thương não.
Vậy dây thần kinh số 7 nằm ở đâu? Dây thần kinh này gồm 3 đoạn:
Đoạn trong sọ kéo dài từ rãnh hành cầu, dây số 7 sẽ đi ra khỏi não và đi vào xương đá qua đường lỗ tai trong.
Đoạn trong xương đá bao gồm 2 phần: 1 phần đi xuyên qua ống tai trong và 1 phần đi trong ống thần kinh mặt
Đoạn ngoài sọ bắt đầu từ lỗ châm chũm, đi chéo rồi xuyên vào tuyến mang tai. Ở đây, dây thần kinh số 7 và các nhánh nằm rất nông, dưới là tĩnh mạch dưới hàm và động mạch cảnh ngoài.
Mô tả đường đi của dây thần kinh số 7 (Nguồn: thuchanhthankinh.com)
2. Nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7
2.1 Liệt dây thần kinh VII trung ương
Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ não là hiện tượng một phần não bộ bị tổn thương đột ngột do mạch máu bị tắc hay bị vỡ, y học gọi là nhồi máu não và xuất huyết não.
U hệ thần kinh trung ương hay gọi là u não là việc hình thành một khối tế bào bất thường trong não, chèn ép lên các dây thần kinh và hủy hoại chúng gây nên chứng liệt dây thần kinh số 7.
U dây thần kinh thính giác hay còn có tên khác là u dây thần kinh tiền đình ở ốc tai và u dây thần kinh số 8. Đây là một loại u lành tính, gây ảnh hưởng đến chức năng của tai và đè lên các dây thần kinh khác như dây số 7.
2.2 Liệt dây thần kinh VII ngoại biên (liệt Bell)
Do virus Herpes Simplex gây nên, nguyên nhân này chiếm khoảng 60 đến 70% các ca liệt dây thần kinh VII ngoại biên. Bình thường các virus này sẽ ngủ yên ở mô dây thần kinh và khi gặp điều kiện thích hợp sẽ hoạt động trở lại gây ra hiện tượng sưng tấy dây thần kinh số 7.
Thay đổi không khí đột ngột có thể khiến các cơ mặt bị co rút, chèn ép sau đó sưng lên, kẹt lại trong hốc xương mặt gây nên triệu chứng tê liệt và yếu cơ vùng mặt.
Các bệnh do viêm nhiễm như viêm màng não, viêm tai cấp và mãn tính, viêm xương đá, viêm tuyến mang tai.
U não hình thành ở cầu não, góc cầu tiểu não, nền sọ, màng não… đều có thể chèn ép vào dây thần kinh số 7 gây tê liệt.
U hình thành trong não có thể chèn ép lên dây thần kinh số 7 (Nguồn: nhathuocphuongchinh.com)
3. Dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7
3.1 Liệt dây thần kinh VII trung ương
Liệt dây thần kinh 7 trung ương thường có biểu hiện liệt 1/4 dưới của khuôn mặt và không có dấu hiệu Charles – Bell. Bệnh nhân thường chảy nước mắt, nước bọt, thính giác và cảm giác của 1/3 lưỡi trước bình thường.
3.2 Liệt dây thần kinh VII ngoại biên (liệt Bell)
Các triệu chứng thường thấy của bệnh nhân liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên đó là: Chảy nước dãi do miệng tiết ra nhiều mà không thể kiểm soát được; Nhạy cảm với tiếng ồn xung quanh; Đau ở hàm hoặc sau tai. Nhiều bệnh nhân còn bị giảm thính lực, không nghe rõ, một số trường hợp xuất hiện mụn nước hay ban đỏ trong ngoài tai. Cảm giác đau nhức đầu cũng sẽ xuất hiện cùng hiện tượng giảm vị giác do lưỡi bị tê liệt.
Thời gian đầu, người bệnh còn gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc trên gương mặt, thông thường sẽ bị hạn chế trong việc kiểm soát các cơ trên vùng mặt khiến mắt không thể nhắm hoặc miệng không thể cười. Một số bệnh nhân có thể bị liệt hoàn toàn 1 phần của khuôn mặt và kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
Hiện tượng liệt cơ mặt ở bệnh nhân bị liệt ở dây thần kinh số 7 (Nguồn: bookingcare.vn)
4. Liệt dây thần kinh số 7 có nguy hiểm không
4.1 Biến chứng về mắt
Biến chứng về mắt là biến chứng thường thấy của bệnh nhân liệt dây thần kinh số 7. Hiện tượng mắt nhắm không kín kèm theo các rối loạn về tuyến lệ sẽ làm cho mắt dễ gặp tình trạng viêm, loét, nhiễm trùng. Bụi bẩn trong không khí cùng cách vệ sinh không đúng cách sẽ có thể làm viêm kết mạc, viêm giác mạc, lâu dần sẽ là loét giác mạc gây tổn thương và giảm thị lực của người bệnh.
4.2 Co thắt nửa mặt sau liệt mặt
Vì dây thần kinh số 7 có nhiệm vụ kiểm soát các cơ trên mặt nên bệnh nhân sẽ gặp khó khăn khi biểu cảm, cười, nói… Nếu không để ý và phát hiện sớm các triệu chứng ban đầu, bệnh nhân có thể bị liệt hoàn toàn 1 phần mặt và không thể hồi phục được.
4.3 Hội chứng nước mắt cá sấu
Hội chứng này là hội chứng tiết nước mắt không kiểm soát của bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 7. Các dây thần kinh tái tạo sẽ liên kết tuyến lệ của mắt với các cơ của miệng khiến bệnh nhân bất giác chảy nước mắt trong khi ăn.
Hội chứng nước mắt cá sấu do liệt dây thần kinh số VII (Nguồn: benhvienmatviethan.com.vn)
5. Liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi
Thời gian điều trị căn bệnh này phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn của bệnh và việc phát hiện có sớm hay không. Thông thường nếu được can thiệp sớm và kịp thời bệnh sẽ khỏi sau từ 3 đến 4 tuần. Khi bệnh đã tiến triển đến mức mặt bị méo, miệng bị lệch, mắt nhắm bị hở… thì khả năng chữa dứt điểm là rất khó.
6. Liệt dây thần kinh số 7 có chữa khỏi không
Liệt dây thần kinh số 7 có thể chữa khỏi trong giai đoạn đầu, các triệu chứng ít và mức độ xuất hiện nhẹ. Khi bệnh đã tiến triển nặng, khó kiểm soát thì không thể chữa khỏi hoàn toàn. Các bác sĩ sẽ kết hợp giữa điều trị nội khoa và ngoại khoa cho người bệnh.
6.1 Điều trị nội khoa
Đầu tiên các y bác sĩ sẽ được sử dụng thuốc để điều trị cho người bị liệt mặt ngoại biên. Loại thuốc thường dùng sớm là Corticoid liều cao cứ khoảng 1mg Prednisolon trên 1 kg cân nặng. Khi dùng thuốc này người bệnh đã phải xét nghiệm để loại bỏ hết các trường hợp chống chỉ định như đái tháo đường, rối loạn tâm thần, loét dạ dày, loét tá tràng…
Một số các loại thuốc chống virus sẽ được kê cho những trường hợp nhiễm virus, đau sau tai và có triệu chứng rối loạn cảm giác mặt. Các loại thuốc giãn mạch, tăng biến dạng hồng cầu được sử dụng bao gồm: Cavinton, Nootropil, Vincamin, Fonzylane…
Nhóm thuốc bảo vệ dây thần kinh: H5000, Neurobion, Methycobal; thuốc tăng dẫn truyền thần kinh Nivalin và Paralysis; thuốc kích thích nhằm tái tạo bao Myelin như Alton – CMP, Nucleo – CMP Forte; thuốc kháng gốc tự do như Eckhart Q10, Tocopherol và vitamin E… là những loại thuốc thường thấy trong đơn của bác sĩ.
Các biện pháp y học cổ truyền như điện châm vào các huyệt Ế phong, Toản trúc, Dương bạch, Tình minh, Đồng tử liêu, Ty trúc không, Nhân trung, Thừa khớp, Giáp xa, Nghinh hương, Địa thương, Thừa tương ở bên liệt… các huyệt toàn thân như Phong trì, Hợp cốc ở bên đối diện. Khi châm cứu bấm huyệt cần tránh gây kích thích quá mức vì có thể làm co cứng cơ mặt. Khi các triệu chứng đã giảm gần như hồi phục lại bình thường thì không điều trị kích thích nữa.
Một số biện pháp vật lý trị liệu giúp phục hồi lại cảm giác vùng mặt đó là điện di Nivalin, hồng ngoại, sóng ngắn, điện xung dòng xung kích thích, xoa bóp.
Châm cứu và mát xa điều trị liệt dây thần kinh số VII (Nguồn: dangcongsan.vn)
6.2 Điều trị ngoại khoa
Các y bác sĩ sẽ chỉ định mổ nhằm xác định nguyên nhân gây nên chứng liệt dây thần kinh số 7. Chỉ định phẫu thuật sẽ áp dụng cho các trường hợp u não, có máu tụ, áp xe não nhằm loại bỏ khối u hoặc khối máu đang chèn ép lên dây thần kinh. Đối với trường hợp liệt do viêm tai cấp hoặc mạn tính, chỉ định mổ sẽ được đưa ra sau 4 đến 5 tuần điều trị bảo tồn mà không có dấu hiệu phục hồi tích cực.
Đối với trường hợp liệt sau mổ tai, các y bác sĩ sẽ phải kiểm tra lại ống Fallop. Nếu có sự thay đổi về hình thái, bệnh nhân sẽ phải mổ lại. Nếu không có thay đổi, các bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa trong 4 tuần, không hồi phục thì sẽ chỉ định mổ.
Phẫu thuật liệt dây thần kinh số VII (Nguồn: vinmec.com)
7. Cách phòng bệnh liệt dây thần kinh số 7
7.1 Sinh hoạt hợp lý, lành mạnh
Tập thể dục, thể thao để nâng cao thể trạng và cung cấp thêm nhiều oxy cho các tế bào trong cơ thể. Luyện tập sẽ giúp máu huyết lưu thông, giảm nguy cơ tắc mạch máu dẫn đến liệt.
Ăn uống đủ chất, đặc biệt các loại rau xanh, hoa quả từ nguồn sạch, đảm bảo vì đây là nguồn vitamin tự nhiên rất đa dạng và lành mạnh. Bổ sung vitamin C qua các chế phẩm, hoặc cách tốt nhất là qua đường ăn uống tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu vitamin C tăng sức đề kháng, sẽ giúp cơ thể dẻo dai hơn, chống lại được sự tấn công của các vi khuẩn và virus gây nên liệt dây thần kinh số 7.
7.2 Cân bằng nhiệt độ của cơ thể với môi trường
7.2.1 Mùa hè
Không sử dụng điều hòa ở nhiệt độ quá thấp so với môi trường bên ngoài để tránh tình trạng bị sốc nhiệt, ảnh hưởng đến dây thần kinh. Cần giữ cho cơ thể có 1 khoảng thời gian để tự cân bằng nhiệt độ. Khi sử dụng quạt, các bạn cần tránh để luồng gió trực tiếp vào mặt, vào sau gáy, đây là các vùng yếu trên cơ thể.
7.2.2 Mùa đông
Các bạn nên tắm nước nóng và ở trong phòng kín gió để tránh khí lạnh từ bên ngoài xâm nhập. Các bạn nên hạn chế ra ngoài vào buổi đêm vì khi đó nhiệt độ giảm sâu, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Nên nhớ thường xuyên giữ ấm cơ thể bằng cách quàng khăn, đeo khẩu trang, găng tay, tất… khi đi ra ngoài đường. Khi ngủ dậy giữa trời lạnh, bạn có thể ngồi yên trên giường 1 lúc để cơ thể thích nghi sau đó mới đứng dậy và ra ngoài.
Chứng liệt dây thần kinh số 7 ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề thẩm mỹ của người bệnh, làm mất tự tin thậm chí dẫn đến trầm cảm trong một số trường hợp. Chính vì thế, các bạn đừng chủ quan trước bất kỳ một dấu hiệu nhỏ nào của cơ thể mà hãy đi khám chuyên khoa ngay để kịp thời phát hiện bệnh và chữa trị dứt điểm nhé!
No Comments
Leave a comment Cancel